Vải thun là gì? Chi tiết nguồn gốc, đặc điểm và phân loại

Vải thun là chất liệu may mặc quen thuộc, ứng dụng đa dạng nhất là may áo. Thế nhưng để định nghĩa, phân loại “Vải thun là gì?” lại là điều không phải ai cũng biết. Vải thun được nhập nhiều và sử dụng chủ yếu tại các xưởng thời trang, sản xuất quần áo, đồng phục, đồ dùng… Khi tìm hiểu chất liệu may đồ, nhất là áo phông, bạn nên quan tâm đến chất liệu này. Ngoài ra, số ít người cũng tìm mua vải để tự may đo tại nhà. Sau đây là chi tiết định nghĩa, nguồn gốc, phân loại và công dụng của loại vải này.

Vải thun là gì? Định nghĩa về vải thun

Vải thun là loại vải có tính co giãn (nghĩa là miếng vải có thể giãn ra khi có lực kéo tác động và trở lại hình dạng ban đầu khi không bị tác động co kéo hay mặc trên người). Dù vậy, khả năng co giãn của mỗi loại vải hiện nay rất khác nhau, đặc tính này phụ thuộc vào thành phần cấu tạo sợi vải cũng như cách dệt.

Vải thun là gì? Có thể hiểu đơn giản đó là loại vải có tính chất co giãn

Các loại vải thun hiện nay có thể được dệt từ nhiều sợi tổng hợp khác nhau như: Cotton, polyester, nylon, …

Nguồn gốc của vải thun

Vải thun được phát triển và ra mắt từ Thế chiến II với mục đích tạo ra loại vải mềm, nhẹ, co giãn tốt với giá thành rẻ hơn các loại vải vốn có. Các nhà hoá học thời đó đã tập trung 10 năm nghiên cứu để tạo nên loại sợi và cách dệt đảm bảo tính chất đó. Bằng sáng chế loại vải thun đầu tiên được cấp tại Đức vào năm 1952.

Vải thun được phát triển từ Thế chiến II

Tuy nhiên, phải đến năm 1962, loại vải này mới được công ty sản xuất hóa chất Dupont (Mỹ) chính thức bày bán quy mô lớn trên thị trường. Lúc đó người ta mới thật sự biết “Vải thun là gì?”. Từ đây, doanh số bán cũng như sản lượng cung cấp của thương hiệu này luôn đứng đầu thế giới.

Tính chất của vải thun

Sau khi đã hiểu “Vải thun là gì?”, chắc chắn bạn sẽ muốn hiểu hơn về chúng. Tính chất chung của chất liệu thun là dễ gia công, cắt may với giá thành rẻ nên được nhiều nhà thiết kế, công ty ưa chuộng. Cụ thể những đặc điểm đó như sau:

Đàn hồi, co giãn

Ngay trong định nghĩa “Vải thun là gì?”, tính chất này đã được điểm qua. Đàn hồi, co giãn chính là tính chất nổi bật nhất của vải thun. Nhờ đặc điểm này mà loại vải này có thể ôm sát hoặc giãn lớn phù hợp và vừa vặn với cơ thể người mặc (với trang phục) hoặc đồ vật (nếu may vải áo, bao ngoài đồ vật).

Những bộ quần áo free size nhờ đặc tính co giãn của vải thun mà trở nên thoải mái, chúng không bó sát, trật trội mà vừa vặn, giúp người mặc dễ dàng vận động, di chuyển.

Vải thun có tính co giãn nhưng khả năng co giãn tuỳ loại vải

Dễ gia công

Vải thun dễ cắt may khi chỉ cần đường cắt ngọt là miếng vải được tạo hình đúng như thiết kế có sẵn. Vải ít khi bị xơ, cong, quăn mép hay rã sợi. Tính chất này giúp cho việc cắt may và tạo mẫu đơn giản, nhanh chóng và tiện lợi hơn. Không những thế, vải còn mềm, không quá dày nhưng cũng không quá mỏng nên dễ khâu vá, may viền chắc chắn. Bạn có thể sáng tạo rất nhiều thiết kế khác nhau với loại vải này.

Bắt màu, bền đẹp

Khi nhuộm, sợi vải thun bắt màu tốt, lên màu đẹp và lâu phai. Bạn có thể tìm thấy nhiều mẫu vải với màu sắc đa dạng, phong phú đúng theo sở thích của mình. Không chỉ có vậy, loại vải này còn cho phép chúng ta in trực tiếp hoa văn, hoạ tiếp lên bề mặt, chính vì thế mà các sản phẩm từ vải thun trở nên vô cùng bắt mắt, sinh động.

Khi nhắc đến “Vải thun là gì?”, người ta cũng đánh giá cao chúng bởi độ bền, nhất là khi giặt rửa. Bạn có thể giặt tay hoặc máy mà không lo vải bị rách, hỏng hoặc phai màu. Tất nhiên, sau thời gian sử dụng dài, quần áo, đồ dùng từ vải thun vẫn bị hư hỏng nhưng đó là thời gian vài ba năm.

Màu sắc của các loại vải thun rất phong phú

Thoáng khí

Vì sợi vải thun co giãn, khi mặc tạo nên hàng triệu khoảng trống nhỏ nên khi mặc rất thông thoáng. Vải có thể hút ẩm, hút mồ hôi, nhanh khô, không bí nên ít khi bị ẩm hôi, khó chịu. Có thể nói, vải thun rất thích hợp để may các trang phục mùa hè và đồng phục phục vụ các hoạt động thể chất.

Nhận biết, phân loại vải thun

Định nghĩa chung “Vải thun là gì?” chưa đủ để nhận biết và phân loại. Vải thun thường được nhận biết cơ bản thông qua bề mặt nhám, hơi xù cùng độ đàn hồi, khả năng trở lại hình dạng cũ sau khi biến dạng. Tuy nhiên, đặc điểm trên ở mỗi loại vải vô cùng khác nhau. Để lựa chọn chất liệu phù hợp, bạn cần nắm được cách thức phân loại các dòng vải hiện nay.

 

Các loại vải thun hết sức đa dạng

Dựa trên 3 các phân loại: Theo chất vải, theo mức độ co giãn và theo kiểu dệt, người ta gọi tên các loại vải thun trên thị trường như sau:

Phân loại theo chất vải

Chất vải ở đây được hiểu là loại sợi được sử dụng để dệt vải thun. Có nhiều loại sợi khác nhau, trong đó, tiêu biểu nhất phải nhắc đến là thun cotton, thun CVC, thun TC hay vải thun cá mập, thun cá sấu, …

Vải thun Cotton (thun cotton 100%)

Vải thun cotton được dệt từ sợi bông xơ nguyên chất (sợi xenlulozo hay cotton), không pha thêm các thành phần khác. Loại vải này được chia thành 2 dòng: Vải thun co giãn 2 chiều và vải thun co giãn 4 chiều. Trong đó, vải co giãn 4 chiều có thay đổi hình dạng hiệu quả hơn.

Cả 2 loại vải này được đánh giá cao trong khả năng hút mồ hôi tuy nhiên chúng dễ bị xù, cứng và khô. Vải thun cotton 4 chiều hiện là 1 trong những loại vải thun đắt nhất hiện nay.

Vải thun CVC (thun cotton 65/35)

Vải thun CVC còn được gọi khác là vải thun 65/35 bởi 65% thành phần sợi vải là Cotton và 35% còn lại là sợi Polyetylen (PE). Loại vải này khắc phục được nhược điểm của thun cotton khi ít nhăn, giá rẻ đồng thời vẫn co giãn tốt và hút ẩm tốt (vì thành phần chủ yếu vẫn là sợi bông).

Vải thun TC (thun cotton 35/65)

Đúng như cách gọi, vải thun TC hay thun 35/65 dệt từ loại sợi chứa 35% cotton và 65% PE. Loại vải này có độ co giãn trội hơn CVC, giá rẻ, phổ biến, chất lượng vừa phải nhưng mặc lại khá bí.

Vải thun PE

Thun PE là loại vải được dệt hoàn toàn từ sợi tổng hợp PE. Chúng có độ bền rất cao, không nhàu nhưng khả năng co giãn 2 chiều khá hạn chế. Tuy nhiên, vì có giá thành rẻ nên vẫn được lựa chọn để sử dụng nhằm tiết kiệm chi phí.

Vải thun lạnh

Thun lạnh là loại vải được dệt từ sợi nhân tạo (Polyester hoặc nylon) có thể bổ sung thêm 2 – 5% sợi bông để tăng độ mềm và trơn. Loại vải này có bề mặt bóng trơn láng, chống thấm nước, ít co giãn, bị chảy vì nhiệt nhưng không bị nhăn và xù. Có nhiều loại vải thun lạnh khác nhau, để phân biệt người ta gọi thành nhiều cái tên khác nhau.

Vải thun mè

Loại vải thun lạnh được dệt cho mặt vải nổi như những hạt mè được gọi là vải thun mè. Loại vải này có giá thấp nhưng bóng đẹp nên được dùng nhiều đẻ may áo cho nhà hàng, quán ăn,…

Phân loại theo sự co giãn

Theo khả năng co giãn, người ta chia vải thun thành 2 loại sau đây:

Vải thun co giãn 2 chiều

Đây là loại vải có thể giãn 2 bên theo chiều dọc hoặc ngang. Đặc điểm của chúng là phổ biến, giá rẻ, màu đẹp và bền nhưng dễ bị nhăn khi giặt máy hoặc vò.

 

Phân biệt đơn giản “Vải thun là gì?” theo sự co giãn

Vải thun co giãn 4 chiều

Loại vải này có thể co giãn theo 4 chiều (trên, dưới, dọc, ngang). Vải cũng mang tính chất chung của vải thun như tính bền và màu sắc. Tuy nhiên, chúng có giá thành cao hơn khá nhiều, ít nhăn và được xếp vào loại cao cấp.

Phân loại theo kiểu dệt

Ngoài chất liệu sợi, kiểu dệt quyết định khá nhiều đến khả năng co giãn, bề mặt và tính chất của vải. Có rất nhiều kiểu dệt hiện nay: Dệt cơ bản (single), dệt các sấu hoặc dệt cá mập, … có thể nhận biết bằng mắt thường. Từ đây, người ta gọi các loại vải thun theo kiểu dệt hoặc kiểu dệt và chất liệu.

Vải thun trơn

Vải thun trơn là loại vải được dệt theo kiểu đơn cơ bản (single). Vải phân biệt 2 mặt trái phải khá rõ, sợi vải sát nhau theo 1 chiều, mắt vải nhỏ nhất, miếng vải nhẹ, bề mặt láng mịn. Vải thu trơn là loại phổ biến nhất nhì thị trường, vải được dùng để may nhiều loại áo thun đa dạng như: Áo thun cổ tròn, cổ tim, cổ trụ … với giá phải chăng.

Thun trơn mỏng, mềm, nhẹ, mắt vải nhỏ

Vải thun polo

Gọi là vải thun polo vì vải chủ yếu được dùng để may những chiếc áo polo hoặc áo có cổ đứng (cổ trụ). 2 kiểu dệt cho 2 loại vải tương ứng là vải thun cá sấu và vải thun cá mập.

Áo phông polo và vải polo

Vải thun cá sấu

Là vải được dệt có mắt, lỗ lưới đan to như hình sợi xích, chính vì thế mà vải có độ nhám, sần.

Một mẫu vải thun cá sấu

Người ta có thể dệt thun cá sấu từ sợi cotton 100%, cotton pha, sợi PE hoặc PP… Từ đó, chúng ta có các loại vải như:

• Vải cá sấu cotton 100%: Dệt từ sợi bông xơ, thông thoáng, thoát hơi tót nhưng giá cao, khó mua.
• Vải Cá sấu polyester dạng tổ ong: Tên khác là vải cá sấu polyester Thái dệt mỏng. Loại này bề mặt giống với tổ ong nên không bị bí hơi, được dùng để may áo cổ tròn.
• Vải cá sấu 65/35: Dệt từ sợi cotton pha 35% PE nên vải có độ thông thoáng, thớ vải khá đẹp, không thô, ít xù và bền tuy nhiên lại dễ bai màu nhất là bới màu đậm như: Tím, đỏ, xanh,…
• Cá sấu Thái: Dệt từ sợi tổng hợp, bề mặt đẹp vì có căn kim, vải bền, ít xù, nhưng khá dễ ra màu nên tránh giặt chung với đồ màu sáng.

Vải thun cá mập (vải cá sấu 2 chiều)

Vải được dệt kim, bề mặt nhám, mắt lưới to, thớ vải dày, chất khá thô, cứng, thớ vải ít xộc xệch sau giặt nhưng co giãn 2 chiều ở mức trung bình. Loại vải này có giá thấp hơn hơn thun cá sấu và cũng khá dễ phai màu.

Ứng dụng của vải thun

Sau khi biết: “Vải thun là gì?”, đặc điểm và phân loại, hãy cùng điểm qua ứng dụng của nó. Vải thun được sử dụng trong nhiều lĩnh vực từ may quần áo cho đến đồ dùng gia đình cho đến chăn ga, đệm và gối.

May quần áo

Vải thun được dùng để tạo nên những bộ quần áo phù hợp với thời tiết từ hạ đến đông. Bạn có thể thấy nhiều mẫu áo thun, áo phông, đồng phục, đồ thể thao, sơ mi được làm từ loại vải này. Quần áo may bằng vải thun thoải mái, bền đẹp và thấm hút mồ hôi – nhất là đồ thể thao chuyên nghiệp.

May đồ nội thất, vật dụng gia đình

Chất liệu vải này cũng được sử dụng làm: Khăn tắm, khăn choàng, rèm cửa, khăn trải bàn, thảm,… Những sản phẩm này có độ bền cao, màu sắc đẹp và cũng dễ giặt giũ sạch sẽ.

Vải thun may chăn ga, gối, đệm

May chăn ga gối, đệm

Các loại vải thun cotton thoáng mát, thấm hút tốt, độ bền cao, an toàn với làn da được sử dụng nhiều trong ngành sản xuất chăn ga gối đệm. Các thương hiệu nổi tiếng như: Everon, Hanvico hay Everhome,… đều chọn loại vải này cho sản phẩm.

Cách bảo quản vải thun

Muốn quần áo, đồ dùng từ vải thun sử dụng tốt trong thời gian dài, 1 số lưu ý sau chắc chắn vô cùng hữu ích.

Hiểu “Vải thun là gì?” các bạn hãy chú ý bảo quản, sử dụng đúng cách

• Giặt vải ở nhiệt độ không quá 40 độ C để tránh tình trạng co, dão.
• Để vật dụng, quần áo, … từ vải thun tại nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nơi có nhiệt độ cao.
• Chú ý loại vải sử dụng may trang phục, phân loại hợp lý để tránh vải phai và loang màu.
• Trước khi giặt nên ngâm vải trong nước giặt để dễ đánh bay vết bẩn ra ngoài.
• Tham khảo và sử dụng các loại chất tẩy nhẹ, tránh dùng chất tẩy quá mạnh gây mất màu vải.

Bài viết trên đây đã cùng bạn tìm hiểu “Vải thun là gì?”, nguồn gốc, đặc điểm cũng như một số cách thức phân loại, nhận biết loại vải này. Với tính ứng dụng cao và rất phổ biến, mong rằng các bạn có thể dễ dàng hơn trong việc lựa chọn loại vải phù hợp khi may đồng phục, đồ dùng sắp tới.